Voorbereiding en rollen van Judas en Iscarioth

Ruim vóór Pasen worden in Denekamp twee jongens gekozen die de rollen van Judas en Iscarioth op zich nemen. Judas is de leider en Iscarioth zijn helper – een vaste rolverdeling binnen de traditie.

Het halen van de paasstaak

Bij aankomst op Huis Singraven vragen Judas en Iscarioth de kasteeleigenaar om een paasstaak. Na goedkeuring wordt de stoet begeleid naar de aangewezen boom. Alleen enkele uitverkoren personen, vaak uit families waarin dit voorrecht van vader op zoon wordt doorgegeven, mogen de boom omhakken.

Voordat de boom wordt gekapt, klimt Judas erin om zo hoog mogelijk een touw te bevestigen waarmee de boom wordt omgetrokken. Lukt hem dat niet, dan mag Iscarioth het proberen. Zodra de boom is omgehakt en ontdaan van takken, wordt hij door honderden mensen – die elkaars handen vasthouden en zo lange ketens vormen – naar het dorpscentrum gesleept. Onderweg zingen de Poaskeerl’s paasliederen.

Het oprichten en verkopen van de paasstaak

Bij de St. Nicolaaskerk wordt de paasstaak neergelegd, waarna velen naar het Paaslof gaan, dat om 15.00 uur begint. Na deze korte kerkdienst wordt de boom verder gesleept naar de paasweide aan de Berghummerstraat.

Daar begint het volgende ritueel: de paasstaak wordt rechtop gezet. Eerst wordt een gat gegraven, waarna de boom met ladders en veel mankracht wordt opgericht. Aan de top wordt een met teer gevulde ton bevestigd.

Judas heeft vervolgens de taak om de paasstaak te verkopen. Dit gebeurt in onvervalst Twents dialect via een onderhandelingsspel. Lukt het hem niet, dan wordt hij door de menigte van de ladder geschud en mag Iscarioth het proberen. Traditioneel gezien mag echter alleen Judas de boom verkopen, dus hij zal uiteindelijk weer naar boven moeten om de verkoop af te ronden.

Wanneer de paasstaak is verkocht, nodigt Judas iedereen uit voor het paasvuur, dat om 20.00 uur wordt ontstoken.